Sezaryen Doğum Öncesi ve Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler

Normal doğumun mümkün olmadığı durumlarda başvurulan sezaryen doğum, ameliyathane ortamında annelere anestezi verilerek önce karına ardından rahime yapılan kesi ile gerçekleştirilmektedir. Doğum öncesinde yapılan tüm muayene ve tetkikler doğumun hangi yöntemle yapılması gerektiğini belirleyen en önemli faktörlerdir. Bebek ve anne sağlığını temel alan bir karar olan sezaryen doğum, gerektiği takdirde anne adayları için en uygun doğum yöntemi olacaktır. Sezaryen doğum öncesi ve sonrası dikkat edilmesi gerekenler normal doğumla sezaryen arasındaki farkı belirleyici faktörlerdendir.

Sezaryen Doğum Gerektiren Durumlar Nelerdir?

Sezaryen doğum gerektiren durumları bebeğe bağlı durumlar, plasentaya bağlı durumlar, normal doğum sırasında gerçekleşen durumlar ve anneye bağlı durumlar olarak dört ana başlık altında incelemek mümkündür. Sezaryen doğum öncesi ve sonrası annelerin bu sebepleri bilmesi, kaygı yaşamamak amacıyla önemlidir. 

Anneye Bağlı Sezaryen Doğum Sebepleri: 

• Daha önce rahim ameliyatı geçirilmiş olması
• Kalça kemiklerinin çok fazla dar olması
• Genital bölgede enfeksiyonlar
• Sistemik hastalıklar
• Bebeğin çıkmasına engel olan doğum kanalı sorunları

Bebeğe Bağlı Sezaryen Doğum Sebepleri:

• Bebeğin 4000 gr. ve üstü büyüklükte olması
• Bebeğe ait sorun belirtileri
• Doğum yoluna giriş sorunları (bebeğin başının önde olmaması vb)

Plasentaya Bağlı Sezaryen Doğum Sebepleri:

• Plasentanın doğum yolunu kapatması
• Plasentanın doğumdan önce ayrılarak kanamaya yol açması

Doğum Sırasında Gerçekleşen Durumlar: 

• Normal yolla doğum esnasına meydana gelebilecek bazı sorunlar acil olarak sezaryen doğum geçilmesine sebep olabilir. Örnek olarak ise göbek kordonunun bebeğin boynuna dolanmış olması, doğum sürecinin normalden uzun sürmesi, sancıların başlaması fakat rahim ağzında açılmaların olmaması verilebilir. Bu durum sezaryen doğum öncesi ve sonrası anlaşılabilmektedir. 

Sezaryen Doğum ile Normal Doğum Arasındaki Farklar

• Sezaryen doğum bir ameliyat iken normal doğum doğal bir doğum şeklidir.
• Sezaryen doğumda karından rahime ulaşmak için kesiler yapılırken normal doğum vajinal yollarla gerçekleşir.
• Normal doğuma göre sezaryen doğumda daha fazla anestezi gerekir.
• Normal doğumda iyileşme süreci daha kısa sürerken, sezaryen doğumda iyileşme süreci daha uzundur.
• Bebekte meydana gelebilecek sorunlar bağlamında sezaryen doğum normal doğuma göre daha avantajlı bir konumda yer alır. Sezaryen doğum öncesi ve sonrası yaşanabilecekler normal doğumla kıyaslanabilir. 

Sezaryen Doğum Nasıl Gerçekleştirilir?

Ameliyat olarak adlandırılan sezaryen doğumun adımlarını aşağıdaki şekilde ele alabiliriz:

• Öncelikle anneye damar yolu açılır ve anestezi uygulanır, epidural yada spinal anestezi uygulaması gerçekleştirilecekse belden aşağısının uyuşması suretiyle anneye sırt bölgesinden ilaç uygulaması yapılır. Bu işlemde bilinç açıktır ve herhangi bir acı hissedilmez.
• Sezaryen sırasında idrar torbasının boş olmasını sağlamak amacıyla idrar torbası içine idrar sondası (kateter) yerleştirilir.
• Anestezi uygulamasından sonra pubik kıl hattının üst tarafına yaklaşık 10 cm uzunluğunda bir kesi yapılır. Cilt, cilt altı, kas kılıfı, karın ön duvarı, dış karın zarı, iç karın zarı ve rahim kasını içeren 7 kat kesik uygulanır. 
• Kesik açıldıktan sonra amniyon kesesi patlatılır ve bebek çıkarılır. 
• Kordon kesilir ve sonrasında plasenta dışarı çıkarılır.
• Rahim içerisi temizlendikten sonra kesilen katlar dikiş ile kapatılır.
• Kendi kendine eriyen özel malzemeler kullanılarak dikişler için daha sonrasında dikiş alma işlemine gerek duyulmamaktadır. 
• Sezaryen genel anestezi ile gerçekleştirilmiş ise anne uyandırılır ve kişisel odasına alınır. 

Sezaryene Girerken Neler Yapılır? 

Her ameliyat gibi sezaryen doğum öncesi ve sonrası süreçlerde de anne adaylarının dikkat etmesi gereken bazı durumlar söz konusudur. Bunlar, doğumun en kolay şekilde gerçekleşmesi için gerekli olan hususlardır.

• Genital bölgenin tıraşla temizlenmesi, herhangi bir enfeksiyona neden olmamak için yaklaşık olarak 1,5 hafta öncesinden yapılmalıdır. 
• Ameliyattan bir gün önce ılık bir duş hem size hem bebeğinize iyi gelebilir.
• Ameliyattan yaklaşık 8 saat öncesine kadar yemek yenmemeli ve bir şeyler içilmemelidir. Düzenli olarak kullanılan ilaçlar mevcut ise hekime danışılmalıdır. 
• Ameliyattan bir gece önce uykunun alınması son derece önemlidir. 
• Ameliyattan birkaç gün kadar önceki süreçte daha hafif yiyecek ve içecekler tercih edilmeli, şişme yapacak gıdalardan uzak durulmalıdır. 

Sezaryene Neden Aç gidilir?

Ameliyattan önce bir şey içmemek ve yememek sezaryen doğum öncesi ve sonrası dikkat edilmesi gerekenler arasında öne çıkmaktadır. Midenin dolu olduğu durumlarda mide içeriğinin geriye gelmesi (öğürme kusma) ve bu içeriğin akciğere kaçması ağır akciğer sorunlarına neden olabilir. Bu nedenle anestezi alacak tüm hastalar gibi sezaryen olacak on hastaların da midelerinin boş olması hayati derecede önemlidir.

Sezaryen Doğum Sonrasında Dikkat Edilmesi Gerekenler

Normal bir doğumun aksine iyileşme süreci daha zor olan sezaryen doğum sonrasında ayağa kalkarken dikişlerin zarar görmemesi adına yavaş hareket edilmeli ve gerektiğinde destek alınmalıdır. Yaşanabilecek ağrı hissinin önüne geçmek için hareket ederken dikkatli olunması gerekmektedir. Kesi yerinde enfeksiyon ve açılma gibi sorunlara karşı uyanık olmak gerekecektir. Sezaryen doğum öncesi ve sonrası yük taşımak, karın kısmına baskı oluşturacak şekilde hareket etmek, karın bölgesini sıkan kıyafetler giymek uygun görülmemektedir. Sert spor ve ağır egzersiz yapmaktan kesinlikle kaçınılmalıdır. 

Sezaryen Sonrası Nasıl Beslenilmelidir?

• Öncelikli olarak bol miktarda su tüketmek büyük önem taşımaktadır. Sezaryen doğum öncesi ve sonrası süreçte yaşanabilecek herhangi bir kabızlık durumu dikişlere zarar verebileceğinden bol su tüketimi ile bu durumun önüne geçilebilmektedir. 
• Süt ve süt ürünleri tüketimi süt üretimi artırmakta ve bu nedenle önem arz etmektedir. Katı gıdalar pek fazla önerilmemekle birlikte lifli besinler, sebze ve yoğurt çorbaları iyi bir beslenme çeşidi olacaktır. 
• Sezaryenden sonra anneler emzireceği için süt arttırıcı ve yara iyileşmesinin destekleyici gıdalar ön plana çıkartılmalıdır.

Sezaryen Sonrası Dikişlerde Enfeksiyon Riski

Dikişlerin enfeksiyon kapmaması sezaryen sonrasında dikkat edilmesi gereken en önemli durumdur. Bu nedenle hijyen son derece önemlidir. Bazı enfeksiyon belirtileri tehlikeli olup kesinlikle hekime başvurulması gerekmektedir. Bu belirtiler aşağıdaki gibi sıralanabilir:

• Kızarıklık
• Şişkinlik
• İltihaplı akıntı
• Normalden daha fazla ağrı veya acı
• Yüksek ateş
• Kötü koku yayan vajinal akıntı
• İdrar problemleri (yanma, ağr)

Yukarıdaki belirtilerden bir veya birden fazlası yaşanıldığı takdirde mutlaka tıbbi müdahale gerekmektedir. Evde doğal yollarla çözüm yöntemleri aranmamalı ve uygulanmamalıdır. Bu durum mevcut olan bir enfeksiyonu daha da kötü hale getirebilmektedir. 

Sezaryen İzi Geçer Mi?

Eski yöntemler sezaryen sonrasında ize sebep olurken günümüzde estetik dikiş yönteminin kullanılmasıyla bu durum en aza indirgenmiştir. Kesi yeri içerden dikilerek dışarıdan herhangi bir dikiş görülmez. Dikişlerin kaynamasıyla ipler kendi kendine erir ve kişiden kişiye göre pembe ve ince formda çizgi izi kalabilir. 

Sezaryen Sonrasında Yaşayabilecekleriniz

• Vajinal Boşalma: Sezaryen sonrasında yoğun bir kan akıntısı yaşanabilmektedir. Loşia adı verilen bu durum yavaş yavaş azalarak sona erecektir. Hijyenik ped kullanımı önerilmektedir. 38 dereceyi geçen ateşlerde hemen hekime başvurulmalıdır.
• Göğüs Ağrısı: Sezaryen sonrasında göğüs şişkinliği olarak bilinen durumla karşı karşıya kalınabilir. Bu durum göğüslerin fazla hassas olması dolayısıyla bebeği emzirme konusunda sorunlara sebep olabilmektedir. 
• Kasılmalar: Sezaryen doğum sonrasında belirli bir süre kasılmalar meydana gelebilmektedir. Genel olarak adet kasılmalarıyla benzerlik taşıyan bu kasılmalar doğum sonrasında büyük kanamaların meydana gelmesini engeller. 

Sezaryen Doğumda Prof. Dr. Selahattin Kumru

Kliniğimizde gerçekleştirilen sezaryen doğum süreci, yaşanabilecek komplikasyonlar göz önünde bulundurularak anne ve bebek sağlığını güvende tutmak amacıyla titiz bir şekilde ilerletilir. Sezaryen doğum kararı olası yarar risk değerlendirmesi yapılarak ve aile de aydınlatıldıktan sonra verilir. Sezaryen doğum öncesi ve sonrası hakkında detaylı bilgi ve randevu için ilgili iletişim kanallarımızdan bizimle iletişime geçebilirsiniz. 

Önceki yazımıza https://selahattinkumru.com/tekrarlayan-gebelik-kayiplarinin-nedenleri/ linkinden ulaşabilirsiniz.